http://niezaleznysamorzad.pl
https://www.facebook.com/niezaleznysamorzad
https://twitter.com/samorzad_slask
Śląsk powinien być promotorem nowoczesnych rozwiązań prowadzących go do sukcesu. Pociągających za sobą inne polskie regiony. Nie dzięki regionalnym „naduprawnieniom” i nadzwyczajnym przywilejom, ale dzięki innowacyjności – pisze Zbigniew Widera profesor Uniwersytetu Ekonomicznego.
Rozwój regionu oparty jest, przede wszystkim, na istotnej roli lokalnych grup zarządzania oraz idei samorządności, realizowanej z zarówno w dużych miejskich organizmach, jak i w najmniejszych zbiorowościach. Perspektywa ich rozwoju, powinna się opierać nie tylko na własnych doświadczeniach i umiejętnościach ale i na przenoszeniu na nasz grunt, najlepszych praktycznych rozwiązań usprawniających organizację życia społecznego, służących rozwojowi gospodarczemu, sprawdzonych w innych polskich i zagranicznych samorządach. Nowoczesny rozwój naszego regionu wymaga spełnienia kilku zasadniczych warunków prorozwojowych, których propozycja może wyglądać następująco:
Jak rządzić w metropolii?
Warunek pierwszy: Ścisła współpraca środowisk samorządowych, gospodarczych i naukowych.
W 2011 zakończył się duży projekt pn. „Foresight technologiczny (przewidywanie) rozwoju sektora usług publicznych w Górnośląskim Obszarze Metropolitalnym” zrealizowany przez badaczy z Głównego Instytutu Górnictwa w Katowicach, Politechniki Śląskiej w Gliwicach i Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach oraz wielu niezależnych ekspertów z różnych dziedzin życia społecznego i gospodarczego. Celem projektu było wyznaczenie kierunków rozwoju technologicznego w sektorze metropolitalnych usług publicznych w Górnośląskim Obszarze Metropolitalnym, przyczyniających się do osiągnięcia spójności społecznej i rozwoju gospodarki opartej na wiedzy. Sektor usług publicznych wpływa bezpośrednio na jakość życia a rozwój nowych technik i technologii na rynku ma zmierzać do poprawy jakości świadczonych usług i standardu życia mieszkańców w Górnośląskim Obszarze Metropolitalnym. Efekty tego nowatorskiego opracowania, trafiły na półkę i zapełniły dyski komputerów, a na kończącej projekt konferencji nie odnotowano obecności zainteresowanych przedstawicieli samorządów. Podobnie w przypadku programu „Foresight regionalny 2050”, 25 egzemplarzy tego cennego opracowania spoczęło w archiwach Urzędu Marszałkowskiego. To przykład obecnego stanu rzeczy skłaniający do refleksji, jak być nie powinno.
Wiedza państwowo-prywatna
Warunek drugi: System edukacyjny.
Konkurencja w edukacji winna być w wymiarze jakościowym a nie ilościowym. Tak długo jak podstawowym kryterium finansowania szkół i uczelni będzie ilość uczniów i studentów, tak długo prowadzić to będzie do statystycznego odnotowywania efektów kształcenia, bez ich wymiaru jakościowego a szczególnie rynkowej przydatności. Efektem jest m. in. obecność kierunków humanistycznych na uczelniach technicznych i rozpoczynający się, pozademograficzny proces ograniczania rozwoju uczelni prywatnych. Istotą systemu edukacji w regionie winna być nie forma własności a poziom kształcenia i przydatność zawodowa absolwentów. Sam system winien również integrować kapitał prywatny z państwowym, tworzyć na zasadzie synergii uczelnie silne jakościowo i infrastrukturalnie. System kształcenia podstawowego, gimnazjalnego i licealnego wymaga postrzegania bazowego dla kształcenia wyższego, miedzy innymi poprzez pobudzanie aktywności najzdolniejszych uczniów i promowaniu ich nieprzeciętnych umiejętności. Integrowania z nim, przy jednoczesnym systematycznym unowocześnianiu i dostosowaniu programów edukacyjnych do wymogów rozwoju cywilizacyjnego. Wszystko to w ścisłej współpracy ponadgminnej i monitorowaniu z poziomu regionalnego.
Skoordynowane planowanie
Warunek trzeci : System planowania przestrzennego.
Fundamentalnym zadaniem dla zarządzających nowoczesnym regionem jest planowanie przestrzenne i strategiczne. Koordynacja planów miejscowych i uzgadnianie zamierzeń dotyczących ważnych realizacji w przestrzeni publicznej województwa wymaga opracowań planistycznych na wysokim poziomie, przygotowywanych przez zespół profesjonalistów. Również działania z zakresu koordynacji przedsięwzięć infrastrukturalnych oraz organizacji związanych z nimi usług komunalnych powinny być prowadzone w sposób systemowy z pełną koordynacją w układzie pomiędzy gminnym (…).
Siła zintegrowanych usług
Warunek czwarty: System usług publicznych.
Usługi publiczne, od służby zdrowia po dostawy wody i odbiór śmieci, wymagają programów regionalnych integrujących potencjał instytucjonalny usytuowany w gminach. Mamy wystarczająca ilość instytucji, wykształconego, fachowego personelu by tworzyć nowoczesne system współpracy i integracji potencjałów instytucji świadczących usługi publiczne. Dezintegracja działania jest czynnikiem hamującym. Tylko w synergii potencjałów następuje racjonalizacja kosztów i efektywność działania. Przykład? Związek Międzygminny ds. Ekologii w Żywcu, prowadzący ogromną inwestycję komunalną dla skupionych w nim gminach . Dla ich wspólnego interesu. Bezwarunkowe jest wsparcie, dla postulowanego od lat, wprowadzenia modelu zintegrowanego systemu transportowo-przesyłowego. bez preferowania jednej dziedziny transportu: czy to kolejowego, drogowego czy lotniczego. Wszystkie systemy transportowe musimy integrować aby ze sobą współdziałały. Poprawa warunków transportu w regionie może nastąpić wyłącznie poprzez budowę zintegrowanego systemu transportowego o wysokich parametrach eksploatacyjnych zarówno dla ruchu wewnętrznego w aglomeracjach miejskich, jak i dla ruchu tranzytowego.
Pożądane usługi komunikacyjne, w innym znaczeniu, to również system pozwalający na porozumiewania się mieszkańców województwa pomiędzy sobą ale i z instytucjami usług publicznych. Szczególne miejsce odgrywa w niej Internet, który winien być powszechny, bezpłatny i maksymalnie ułatwiać codzienne czynności.
Menedżer zamiast biurokraty
Warunek piąty: Wsparcie dla potencjału gospodarczego.
Przyzwyczajona do systemu nakazowego biurokracja jest słabym czynnikiem aktywizującym potencjał gospodarczy. Jej kadry, w przeważającej części nie rozumieją problemów związanych z działalnością gospodarczą, bowiem nigdy w niej nie uczestniczyły. Z drugiej strony zobowiązane są do realizowania strategii rozwoju regionalnego i lokalnego, koncentrujących się na zapewnieniu jak najlepszych warunków dla rozwoju gospodarczego. Wszak jest on źródłem wzrostu dochodów budżetowych jednostek samorządowych. Rozwój gospodarczy przyczynia się do ogólnego wzrostu poziomu życia ludności. Stąd też konieczność intensywnego wsparcia w uzyskiwaniu rynkowej konkurencyjności przez podmioty gospodarcze, zlokalizowane na obszarze danej jednostki terytorialnej, jak również konieczność aktywnej obrony potencjału produkcyjnego (np. górnictwa). Jak to zmienić? Poprzez pełne wykorzystanie odpowiednio kompetentnych managerów rozwoju gospodarczego przygotowanych do wsparcia jednostek gospodarczych, w miejsce nadmiernie rozbudowywanej administracji.
Plusy regionalnego marketingu
Warunek szósty: Skuteczny marketing regionalny.
Górny Śląsk to region znaczący w skali Europy, mający prorozwojowe elity i własne silne środowisko biznesowe, rozwijający się w oparciu o własny potencjał endogeniczny i import kapitału. Profesjonalne, oparte o opracowaną strategię regionalną w połączeniu ze strategiami lokalnymi działanie marketingowe pozwala nie tylko na pozyskiwanie zewnętrznych inwestorów i wzrost zainteresowania walorami regionu ale poprzez marketing wewnętrzny informuje i integruje społeczeństwo mieszkające na tym obszarze, wokół podejmowanych inicjatyw (…).
Realia zróżnicowanego regionu
Warunek siódmy: Szacunek dla różnorodności
Województwo śląskie jest jednym z najbardziej wewnętrznie zróżnicowanych regionów w Polsce. Strategia rozwoju regionalnego i sposób zarządzania instytucjami i programami o zasięgu regionalnym musi uwzględniać interesy nie tylko konurbacji górnośląskiej, ale także żywotne potrzeby Zagłębia, Podbeskidzia i Ziemi Częstochowskiej. Tylko synergia potencjałów subregionów województwa da szansę na szybki i zrównoważony rozwój (…).
Należy przy tym pamiętać, że motorem rozwoju gospodarczego jest jednak nie infrastruktura, lecz budowanie lokalnych wspólnot, kwalifikacje ludzi i rozwój kulturalny; infrastruktura to tylko narzędzie.
Źródło: Dziennik Zachodni, 19.09.2014
